DEĞER KAYBI NEDİR?
Trafik kazasında değer kaybı, kazaya karışan ve hasar gören bir aracın, tamir edilip onarıldıktan sonra piyasa değerinin düşmesi anlamına gelir. Yani araç teknik olarak onarılsa bile, "kazasız araç" statüsünü kaybettiği için ikinci el piyasasında daha düşük fiyata satılır. Bu fark, değer kaybı tazminatı olarak talep edilebilir.
Örneğin:
- Kazadan önce 800.000 TL olan bir aracın,
- Kaza sonrası tamir edilse de değeri 750.000 TL'ye düşüyorsa,
- Değer kaybı: 50.000 TL olur.
DEĞER KAYBI TAZMİNATI KİMDEN TALEP EDİLİR?
- Kazada kusurlu olan tarafın sigorta şirketinden talep edilir.
- Yani siz kazada kusurlu değilseniz, karşı tarafın zorunlu trafik sigortası bu tazminatı ödemekle yükümlüdür.
Değer Kaybı Hesaplamasında Dikkate Alınan Kriterler:
| Aracın Yaşı | Genellikle 0–10 yaş arası araçlar için tazminat alınabilir | ||
| Hasar Durumu | Hasarın büyüklüğü ve onarım şekli | ||
| Piyasa Değeri | Kazadan önceki rayiç değeri | ||
| Kullanılmışlık Durumu | Araç kilometresi, önceki kazaları | ||
| Kusur Oranı | Kazada %100 veya kısmi kusur varsa tazminat düşebilir |
Kimler Değer Kaybı Alamaz?
- Kaza tek taraflıysa (örneğin duvara çarptıysanız),
- Siz kusurluysanız,
- Araç çok eskiyse (genellikle 10 yaş üzeri),
- Araçta önceden büyük hasar kayıtları varsa,
- Kiralanmış veya şirket aracı ise, hak sahipliği karmaşıklaşabilir.
Nasıl Başvuru Yapılır?
- Sigorta şirketine başvuru (genellikle e-Devlet, e-posta veya posta yoluyla)
- Ekspertiz raporu alınır (aracın değer kaybı tespiti için)
- Sigorta şirketi ödeme yapmazsa → Sigorta Tahkim Komisyonu veya mahkeme yoluna gidilebilir.
HASAR FARKI NEDİR ?
Hasar farkı, trafik kazası sonrasında aracın tamir edilmesi için ödenen toplam bedel ile gerçek onarım maliyeti arasındaki farkı ifade eder. Genellikle sigorta şirketlerinin ödediği tazminat ile aracın gerçek onarım masrafı birbirini karşılamadığında ortaya çıkar.
Örnekle Açıklayalım:
- Aracın kazadan sonraki onarım maliyeti: 90.000 TL
- Sigorta şirketinin ödediği tazminat: 65.000 TL
- Aradaki hasar farkı: 25.000 TL
Bu durumda, sigorta şirketi poliçe limiti ya da hesaplama farkı nedeniyle eksik ödeme yapmıştır. Araç sahibi bu 25.000 TL'lik farkı, hasar farkı tazminatı olarak talep edebilir.
Hasar Farkı Neden Oluşur?
- Poliçe limiti yetersizse
- Eksik/yanlış eksper raporu düzenlenmişse
- Yan sanayi parça fiyatlarıyla hesap yapılmışsa
- Araç sahibi orijinal parça kullanmak istemişse
- Sigorta, işçilik bedellerini düşük kabul etmişse hasar farkı oluşur.
Hasar Farkı Tazminatı Kime Karşı Açılır?
| Sigorta limiti içindeyse ama eksik ödeme varsa | Sigorta şirketi |
| Sigorta limiti dolmuşsa | Kusurlu sürücü ve/veya araç sahibi |
| Araç şirket aracıysa | İşveren/şirket de sorumlu olabilir |
EŞ DEĞER FARKI NEDİR ?
Eşdeğer farkı, trafik kazası sonrası araç onarımında orijinal parça yerine eşdeğer (muadil) parça kullanılması durumunda, bu iki parça arasındaki fiyat farkını ifade eder. Araç sahibi, eğer orijinal parça talep eder ancak sigorta eşdeğer parça bedelini öderse, ortaya çıkan bu farkı eşdeğer parça farkı (eşdeğer farkı) olarak tazminat konusu yapabilir.
Ne Zaman Eşdeğer Farkı Oluşur?
- Kazada aracın farı, tamponu, kaputu vb. hasar gördü.
- Servis onarımı orijinal parça ile yapmak istedi.
- Sigorta şirketi onarımı eşdeğer parçaya göre fiyatlandırdı.
- Araç sahibi cebinden farkı ödedi
Bu durumda:
Orijinal parça bedeli − Eşdeğer parça bedeli = Eşdeğer farkı
Örnek:
- Orijinal tampon fiyatı: 10.000 TL
- Eşdeğer tampon fiyatı: 6.000 TL
- Eşdeğer farkı: 4.000 TL
Araç sahibi orijinal parçayı kullanırsa bu 4.000 TL’lik farkı sigortadan talep edebilir.
PERT BEDELİ NEDİR?
Pert bedeli, bir aracın trafik kazası veya başka bir olay sonucunda tam hasarlı (pert) sayılması durumunda, sigorta şirketi tarafından ödenen tazminat miktarını ifade eder. Aracın onarılması ekonomik olarak mantıklı değilse veya teknik olarak mümkün değilse, araç pert (tam ziya) kabul edilir ve aracın rayiç (piyasa) değeri kadar tazminat ödenir.
PERT NE DEMEK?
Pert araç, sigorta terimiyle:
- Tam Ziya (Ekonomik Pert): Onarım masrafı aracın piyasa değerini geçiyorsa
- Teknik Pert: Araç tamir edilemeyecek kadar ağır hasarlıysa (örneğin şasi eğrilmesi)
Bu durumda araç sigorta tarafından pert olarak kabul edilir ve hurda bedeli sigortaya kalmak üzere size pert bedeliödenir.
PERT BEDELİ NASIL HESAPLANIR?
- Rayiç Değer Tespiti:
- Kazadan hemen önceki araç değeri (kilometre, model, donanım, hasar geçmişi dikkate alınır).
- Hurda Bedelinin Düşülmesi:
- Sigorta şirketi hurda bedelini hesaplayıp, bunu toplam rayiç bedelden düşebilir.
- Hurda aracı kendiniz almak isterseniz, bedel buna göre ayarlanır.
